Japanse judo woorden en hun betekenis.
(bron: Judobond Nederland)
| A | |
| age | heffen / oplichten |
| ago | kin |
| ai-ki-do | moderne zelfverdediging |
| anza | zithouding me gekruiste benen |
| aoiro-obi | blauwe band (2.Kyu) |
| arashi | storm |
| asahi | morgenzon |
| ashi | been / voet |
| ashi-ate-waza | voetslagtechniek / schop |
| ashi-barai | voetveeg |
| ashi-garami | beenklem (voetdraai) |
| ashi-gatame | controle met de benen |
| ashi-guruma | beenwiel (voetwiel) |
| ashi-kubi | enkel |
| ashi-waza | voet- en beenworptechnieken |
| ate | slag |
| artema | hoofd |
| atemi | gevaarlijke slagen en stoten |
| atemi-waza | slag of stoot techniek |
| awase-waza | combinatie van techniek |
| awasete-ippon | tezamen een punt |
| ayumi-ashi | gaan, lopen, voortbewegen |
| B | |
| barai (harai) | vegen / maaien |
| basami | schaar |
| bo-jutsu | feodale gevechtskunst |
| bu | ridder / competitie / dapper / winnen |
| bu-do (budo) | gezamenlijke gevechtskunsten(verzamelnaam) |
| bu-jin | krijger |
| bu-jutsu (bu-jitsu) | krijgstechnieken |
| bushido | ere codewetboek van de Japanse krijger, ridder |
| butsu-gari | meerdere achtereenvolgende inzetten zonder te werpen, met explosieve kracht, terwijl uke weerstand biedt (zie ook: uchi-komi) |
| C | |
| cha-obi | bruine band (1e kyu) |
| chiisai | klein |
| chikara | kracht |
| chikara-kurabe | krachtmeting |
| chui | vermaning |
| D | |
| dan | rang, (meester)graad / stap / trede |
| sho-dan | 1e dan |
| ni-dan | 2e dan |
| san-dan | 3e dan |
| yo-dan | 4e dan |
| go-dan | 5e dan |
| roku-dan | 6e dan |
| nana-dan | 7e dan |
| hachi-dan | 8e dan |
| ku-dan | 9e dan |
| ju-dan | 10e dan |
| de | voorste (komende of gaande) |
| do | weg / principe / leer |
| do-jime | beenschaar (gestrekt verboden) |
| dojo | oefenzaal |
| dori | nemen |
| E | |
| ebi | kreeft |
| encho-sen | verlening (bijvoorbeeld Golden score-wedstrijden) |
| eri | kraag, revers |
| F | |
| fumi-komi | de voet in binnenwaartse richting naar voren plaatsen |
| fumi-komu | binnentreden in |
| fusen | aanhangkaartje / luchtballon |
| fuku-shin | hoekscheidsrechter |
| fusen-gachi | gewonnen door niet opkomen van tegenstander |
| fusen-sho | overwinnaar zonder vechten |
| G | |
| gaeshi (kaeshi) | overname (tegengreep) / ook: op de rug vallen |
| gaeshi-waza (kaeshi-waza) | overname technieken (tegengreep technieken) |
| gake (kake) | haken / ook: werpen/uitvoer van techniek |
| garami | gebogen / gedraaid |
| gari | maaien / kleine vegen |
| gatame (katame) | onbewegelijk maken / controle / vasthouden |
| gatame-waza (katame-waza) | controle technieken |
| geiko (keiko) | oefening |
| geri | stap / trap |
| go | vijf / kracht |
| go-dan | 5e meestergraad |
| go-kyo | 5 hoofdpunten (groepen) / 5 principes van oefening |
| go-no-sen (gonosen) | overnemen (op moment van aanval) |
| gonosen-no-kata | vorm van overnamen |
| goshi (koshi) | heup |
| goshi-waza | heupworp technieken |
| guruma | rad / wiel |
| gyaku | omgekeerd / omgedraaid / tegenovergesteld |
| H | |
| hachi-dan | 8e meestergraad |
| hadaka | naakt / vrij |
| haisha | verliezer |
| hajime | beginnen / “vecht” |
| hakama | Kendo broek en rok |
| hane | vleugel / wiek / springen / barsten |
| hansoku | overtreding |
| hansoku-make | diskwalificatie door zware overtreding of lichten opeenvolgende overtredingen |
| hantei | beslissing / oordeel |
| happo-no-kuzushi | balansverstoren in 8 richtingen |
| hara | onderlichaam |
| harai (barai) | vegen / maaien |
| ha-sami | ertussen houden |
| henka | wissel / verandering |
| henka-waza | varieren van een basistechniek |
| hidari | links |
| hidari-jigo-tai | linker verdedigende lichaamshouding (afweerpositie) |
| hidari-shizen-tai | linker natuurlijke lichaamshouding (aanvalspositie) |
| hiji | elleboog |
| hiki | trekken |
| hikite | trekkende hand |
| hiki-wake (hikiwake) | onbeslist / zonder onderscheid |
| hishigi | gestrekt / breken |
| hiza | knie |
| hon | basis / grond / hoofdmotief / oorsprong |
| I | |
| ichi | een |
| idori | zittend |
| ippon | punt (uit het wedstrijdreglement) |
| Itami-wake | onbeslist door blessure |
| J | |
| jigo-tai | verdedigende lichaamshouding (afweerpositie) |
| jigo-hon-tai (jigo-hontai) | gewone verdedigende lichaamshouding (afweerpositie) voeten op een lijn |
| jikan | tijd / uur |
| jiku-ashi | standbeen |
| jime (shime) | omstrengelen / verwurgen |
| jime-waza (shime-waza) | omstrengeling technieken / verwurging technieken |
| jita | voorspoed |
| jitsu (jutsu) | kunst / techniek / vaardigheid |
| jiu (ju) | meegeven / zacht / soepel |
| jiu-jitsu (ju-jitsu, ju-jutsu) | zachte kunst |
| jo | plaats |
| jogai | buiten de wedstrijd ruimte |
| jonai | binnen de wedstrijd ruimte |
| joseki | plaats waar hoog geplaatsten zich bevinden (o.a. jury, examinatoren)(Ereplaats) |
| ju | soepel / zachtjes |
| ju-dan | 10e meestergraad |
| ju-do (judo) | zachte weg (manier), (soepele vorm) |
| ju-do-gi (judogi) | judokleding |
| ju-do-jo (judojo) | judozaal |
| ju-do-ka (judoka) | judobeoefenaar |
| juji | gekruist / kruisgewijs |
| jujitsu | vechtmethode zonder wapens |
| ju-no-kata | vorm van zachtheid (15 lenigheidsoefeningen) |
| K | |
| Kachi | winnaar |
| kaeshi (gaeshi) | overname (tegengreep) / ook op de rug vallen |
| kaeshi-waza | overname technieken (tegengreep technieken) |
| kagami-biraki | nieuwjaarsceremonie (in Japan) |
| kagato | hiel |
| kai (kwai) | genootschap / gezelschap |
| kakae | omarmen |
| kakari-geiko | duurtraining |
| kake (gake) | haken / ook: werpen/uitvoer van techniek |
| kami | boven / er boven op |
| kamiza (kamisha) | ereplaats |
| kan-geiko | wintertraining |
| kani | zeekreeft |
| Kano Jigoro | grondlegger van de moderne judo |
| kansetsu | gewricht |
| kansetsu-waza | Klemtechnieken / gewrichtstechniek |
| kanuki | dwars |
| kappo | methode van opwekking (kunstmatig ademen bij verwurging) |
| kao | gezicht |
| kara- te (karate) | lege hand |
| karui | licht |
| kata | vorm / schouder |
| kashira | hoofd / hoog |
| kataha | de helft |
| katai | hard / stijf |
| katame (gatame) | onbeweeglijk maken / vasthouden / controle |
| katame-no-kata | vorm van controletechnieken |
| katame-waza | controle technieken |
| katana | (lang) zwaard |
| kate | winnen |
| katsu | techniek van kappo |
| keiko (geiko) | training / oefening zonder verzet |
| keikogi (judogi) | judokleding |
| keikoku | waarschuwing |
| ken-jutsu (kendo) | vechtkunst met stokken |
| kensui | in handen nemen |
| kesa | kledingstuk / revers van het vest van een boeddhistische priester |
| kiai | gillende schreeuw |
| kiken-gashi | gewonnen door opgave / terugtrekking van de tegenstander |
| kime | volledige uitvoering |
| kime-no-kata | vorm van zelfverdediging |
| kimono | oud Japanse kleding |
| kinsa | licht resultaat |
| kinshi-waza | verboden technieken |
| kinu | zijde |
| kiotsuke | attentie |
| kio | groep / beginsel |
| kiri | kloven / splijten / snijden |
| ko | klein |
| Ko-do-kan (Kodokan) | school / samenkomst van de goede weg (centrum van het judo in Tokio) |
| koka | resultaat van techniek |
| komi | binnen (van) / tegen / samengeperst |
| koshi (goshi) | heup |
| koshiki-no-kata | vorm van de oude stijlen (21 oefeningen) |
| koshi-waza | heupworp technieken |
| kuatsu | kunst van het weer tot bewustzijn brengen |
| kubi | nek |
| ku-dan | 9e meestergraad |
| kumi | pakken / grijpen |
| kumi-kata (kumikata) | pak / grijp methode |
| kuzure | variatie / uit evenwichtbrengen |
| kuzushi | balans verstoren |
| kwai (kai) | genootschap / gezelschap |
| kwantsetsu (kansetsu) | gewricht |
| kyo | groep |
| kyu | klasse / classificatie / leergraad |
| -rok-kyu | 6e kyu |
| -go-kyu | 5e kyu |
| -shi-kyu / yon-kyu | 4e kyu |
| -san-kyu | 3e kyu |
| -ni-kyu | 2e kyu |
| -ik-kyu | 1e kyu |
| kyu-do (kyudo) | kunst van het boogschieten |
| kyu-sho | vitaal punt |
| L |
| M | |
| ma | rechtuit |
| ma-ai | afstand (tori-uke) |
| mae | voorwaarts |
| mae-geri | voorwaartse trap |
| mae-ukemi | voorover vallen |
| maitta | ik geef op |
| make | nederlaag / verlies |
| maki | rollen / inrollen / draaien |
| maki-komi-waza | rol technieken |
| manaka | middelpunt |
| ma-sutemi-waza | (op)offerworp technieken op de rug |
| mata | dij / met de binnenkant dij |
| mate (matte) | Wacht / stoppen |
| migi | rechts |
| migi-jigo-tai | rechter verdedigende lichaamshouding (afweerpositie) |
| migi-shizen-tai | rechter natuurlijke lichaamshouding (aanvalspositie) |
| mochi | vasthouden met de armen / in armen nemen |
| mokuso | geknielde zit in concentratie |
| morote | beide handen |
| mudansha | op weg naar de dan |
| mune | borst |
| N | |
| nage | werpen / worp |
| nage-komi | repeterende worpoefeningen |
| nage-no-kata | vorm van het werpen |
| nage-waza | werp technieken |
| naname | scheef |
| narabi | zij aan zij / opstelling / rij |
| ne | vloer / bodem / grond |
| ne-waza | grondtechnieken |
| ni-dan | 2e meestergraad |
| no | van het / of: van de |
| O | |
| o | groot |
| obi | riem / band |
| -siro-obi | witte band |
| -kiiro-obi | gele band |
| -daidaiiro-obi | oranje band |
| -midori-obi | groene band |
| -aoiro-obi | blauwe band |
| -kuriiro-obi | bruine band |
| -kro-obi | zwarte band |
| -shima-obi | rood-witte band |
| -aka-obi | rode band |
| ohkiku | zeer grote beweging maken |
| ohten | draaien / op de zij |
| okii | breed / lang |
| okuri | beide / twee |
| onegai shimasu | uitnodigen b.v. Tot gezamenlijk oefenen |
| osae | eronder, vasthouden |
| osaekomi | aankondiging houdgreep |
| osaekomi-waza | houdgreep techniek |
| osoi | langzaam |
| osu | duwen |
| otagai-ni-rei | buigen naar elkaar |
| oten | op de zij draaien |
| otoshi | laten vallen / neervallen |
| P |
| Q |
| R | |
| ran | los |
| randori | vrijheid nemen (vrij oefenen) |
| rei | groet / buiging |
| renshu | oefengevecht (vrij leren) |
| renraku-waza | combinatietechnieken (in andere richting) |
| renzoku-waza | combinatietechnieken (in dezelfde richting) |
| ritsu-rei | staande groet |
| riu (ryugi) | methode / school |
| roku-dan | 6e meestergraad |
| ryo (rio) | twee / beide |
| S | |
| sabaki | draaien / zich verdedigen / juist ontwijken |
| samurai | ridder |
| san | meneer of mevrouw (achter de naam, uiting van respect) / drie |
| san-dan | 3e meestergraad |
| sankaku | driehoek |
| sankaku-waza | driehoekstechnieken |
| sasae | stutten / tegenhouden (blokkeren) |
| sansoku | linkervoet |
| se (senaka) | rug |
| seiryoku | maximale efficiency |
| seiza | geknielde zit |
| sempai | senior, oudere |
| sempai-ni-rei | groet de oudere/senior (vaak 1e dan die lesgeeft zonder leraardiploma) |
| senaka (se) | rug |
| sen-no-sen (sennosen) | overname (tijdens voorbereiding) |
| sensei | leraar / meester in zijn klasse (in Japan) |
| Sensei-ni-rei | groet de leraar / groet de meester |
| seoi | op de rug nemen |
| shi | mijnheer |
| shiai | wedstrijd / wedstrijdregels |
| Shiai-jo | wedstrijd ruimte |
| shibori | verwurging |
| shido | opmerking/aanwijzing, lichte straf |
| shihan | grootmeester |
| shiho | vier zijden / vier richtingen (vier steunpunten |
| shime (jime) | omstrengelen / verwurgen |
| shime-waza (jime-waza) | omstrengeling technieken / verwurging technieken |
| shinpan | als scheidsrechter fungeren |
| shinpanin (shimpan in) | scheidsrechters |
| shinpan riji | opper scheidsrechter |
| shintai | bewegen (lichaam) / voortbewegen / aarzelen |
| shisei | (lichaams)houding |
| shitai | houding / positie (lichaam) |
| shizen-tai | natuurlijke lichaamshouding |
| shizen-hontai | (rechter)gewone natuurlijke lichaamshouding / (aanvalspositie) voeten op een lijn |
| shobu | wedstrijd / gevecht / beslissing in gevecht of wedstrijd |
| shochu-geiko | zomertraining |
| shoman | ereplaats in de dojo |
| Shoman-ni-rei | groet de ereplaats |
| shosha | winnaar |
| shushin | scheidsrechter |
| sode | mouw |
| sode-dori | bij de armen pakken |
| sogo-gachi | gewonnen door samengestelde winst |
| sono-mama | niet bewegen / liggen blijven |
| sore made | dat is alles / de tijd is om |
| soto | buiten / buitenwaarts |
| sukoshi | een beetje |
| sukui | lepel- of schepbeweging met de hand |
| sumi | hoek |
| sumo | japans worstelen / krachtsport |
| suri-age | heffen / glijden |
| sutemi | opoffering / zich zelf in gevaar brengen |
| sutemi-waza | (op)offeringstechnieken |
| T | |
| tachi | staand |
| tachi-ai | staande houding |
| tachi-waza | staande technieken |
| tai | lichaam |
| tai-sabaki | lichaam draaien (het verplaatsen met draaiende beweging) |
| tanden | onderlichaam / buik |
| tandoku-renshu | oefenen zonder partner |
| tani | dal / vallei |
| tatami | (judo)mat / mat van rijststro |
| tatte | recht / rechtop / verticaal |
| te | hand |
| tekubi | pols / polsgewricht |
| te-waza | arm-, hand-, of schoudertechnieken |
| toketa | verbroken |
| tokui | specialiteit |
| tomoe | boog / boogvormige hoek |
| tori | werper / aanvaller (uitvoerder) |
| tsugi-ashi | wijze van verplaatsing |
| tsuki | stoten / stoot |
| tsuki-waza | stoottechniek |
| tsuki-nami-shiai | graduatiewedstrijd |
| tsuki-ashi | bewegen waarbij de voorste voet verplaatst wordt en de ander volgt (aansluitpas), voorwaarts, zijwaarts of achterwaarts |
| tsuki-waza | stoottechniek |
| tsukkomi | duwen |
| tsukuri | voorbereiding |
| tsumasaki | bal van de voet |
| tsuri | opvangen / optrekken / ophalen |
| tsuri-komi | erbij halen / naar zich toe (op)trekken |
| tsurite | optillen hand |
| tsuyoi | sterk |
| U | |
| uchi | binnen |
| uchi-komi | meerdere, achtereenvolgende (herhalend) inzetten zonder werpen |
| ude | arm |
| ude-garami | armvlecht |
| uke | verdediger / de vallende |
| ukemi | vallen / het valbreken |
| ukemi-waza | valtechnieken |
| uke-waza | afweertechnieken |
| uki | zweven (drijven / vlotten) |
| ura | tegenoverstellen / kleine bocht |
| ushiro | naar achter |
| ushiro-geri | trap naar achteren |
| utsui | verplaatsen |
| utsuri | wisselen / zich afzetten |
| utsurigoshi | wisselheupworp |
| uye | op |
| V |
| W | |
| wakare | rukken / trekken |
| waza | kunst / techniek |
| waza-ari | bijna techniek / techniek staat vast / groot voordeel (bijna ippon) |
| waza-ari-awasete-ippon | tezamen punt (tweemaal waza-ari gelijk aan ippon) |
| X |
| Y | |
| yaku-soku-geiko | afspraaktraining |
| yama | berg |
| yawara | oude naam van ju jitsu |
| yawarakai | zacht |
| yime | wurgen (zie shime en jime) |
| yoko | zijde / zijdelings |
| yoko-geri | zijwaartse trap |
| yoko-sutemi-waza | (op)offerworp technieken op de zijde |
| yoshi | “vecht” of “verder gaan” |
| yubi | vingers |
| yudansha | drager van een dan-graad |
| yuko | voordeel van techniek (gemiddeld voordeel) |
| yusei-gachi | gewonnen door overmacht / superioriteit / winst door voordeel |
| Z | |
| za | zit / plaats |
| za-rei | geknielde groet |
| za-zen | concentratie zit |
| zanshin | oplettendheid |
| zen | boeddistische geloofsrichting |
| zenâ yo | minimale inspanning |
| De cijfers | |
| ichi | 1 |
| ni | 2 |
| san | 3 |
| shi | 4 |
| go | 5 |
| roku | 6 |
| sichi | 7 |
| hachi | 8 |
| ku | 9 |
| ju | 10 |